Chùa Bái Đính với khu chùa mới được xây dựng theo kiến trúc hiện đại nhưng người ta vẫn không quên đi khu chùa Bái Đính cổ với động thờ Phật, thờ Mẫu.

Chùa Bái Đính cổ đã được xây dựng từ rất lâu vào khoảng hơn 1000 dưới thời nhà Lý. Ngôi chùa cổ nằm trên một ngọn núi cao 187m, thuộc xã Gia Sinh, Gia Viễn, Ninh Bình. Nơi đây cũng là nơi kể lại nhiều sự tích, giai thoại về Đức Thánh Nguyễn Minh Không. Khi ông lên ngọn núi tìm thuốc chữa bệnh cho vua, ông đã cho xây dựng ngôi chùa này. Ngôi chùa được bắt đầu được xây dựng trong những hang đá từ thời đó, và cho đến nay, nhiều nét đẹp tại chùa vẫn được bảo vệ, giữ gìn.

Bắt đầu từ tên gọi của chùa, tên chùa Bái Đính được người đời truyền lại với ý nghĩa: Bái Đính là cúng bái trời đất, tiên Phật ở trên cao. Trong đó, bái là cúng bái, lễ bái trời đất, còn đính nghĩa là đỉnh, ở trên cao. Tên gọi này còn thuận theo vị trí của chùa vì chùa ở trên ngọn núi cao.

Được xây dựng từ thời nhà Lý, ngôi chùa vẫn còn nguyên giá trị trong đời sống tâm linh mỗi người dân. Động thờ Phật, thờ Mẫu là minh chứng rõ ràng nhất cho sức sống lâu bền của đạo Phật trong lòng mỗi người con đất Việt. Chùa được xây dựng theo các hạng mục: động thờ Phật, động thờ Mẫu và 2 điện thờ 2 đức thánh Nguyễn Minh Không và Cao Sơn. Trải qua nhiều năm lịch sử, những hạng mục này vẫn tồn tại theo thời gian và là nơi gửi tới đức Phật những lời cầu chúc tốt đẹp của người dân.

Đường bậc thang đá để len chùa Bái Đính cổ

Ở động thờ Phật, thờ mẫu không có những mái chù cong vút hay những cột trụ to lớn, nguy nga như ở khu chùa Bái Đính mới. Nhưng thay vào đó, chùa được xây dựng theo kiến trúc chùa cổ phổ biến ở Ninh Bình. Vì vậy chùa vẫn là nơi lui tới của rất nhiều du khách.

Bên trong động thờ Phật

Khung cảnh trong hang động của động thờ Mẫu

Động thờ Mẫu với 7 buồng, trên cao là hang đá thông nhau qu nhiều nghách đá. Những hang động, vách đá đã tồn tại nhiều năm, các hang được tạo hóa ban tặng nhiều hình thù độc đáo, với muôn hình vạn trạng. Những nền hang động khi thì bằng phẳng, khi thì chũng xuống như lòng chiếc chảo lớn; còn trên hang độn là những nhũ đá vôi đẹp lấp lánh theo thời gian.

Động thờ Phật, thờ Mẫu là không khí thiêng liêng, bí ẩn nơi cửa thiền chính bởi chùa được xây dựng trong động u minh. Trền của những hang động được thiết kế là những mái che kiên cố, che chắn cho chốn thiêng liêng ngự trị của Phật, Mẫu từ hàng ngàn thế kỉ nay. Nhờ vậy, những hang động chùa cổ hiện nay rất kiên cố và tồn tại lâu dài với những năm tháng lịch sử.

Trong động thờ Phật, thờ Mẫu của chùa vẫn còn nhưng pho tượng Phật bằng đồng từ thời nhà Lý. Chùa Bái Đính không chỉ là nơi để người dân tổ lòng thành kính đến đạo Phật mà đây còn được coi như là nơi với thắng cảnh đẹp, thu hút.

Xem thêm: Một nét chùa Bái Đính cổ